Begin april liep ik even voor negenen in de avond met ferme tred en enige willekeur vanuit het Wilhelminapark over de Prinshendrikkade richting de Waterlinieweg. De schemering was een kwartier geleden ingezet. Ik was niet op zoek en niets vermoedend.

Daar lag – een stukje verder – een zeldzaam life-changing-event op mij te wachten: ineens stond ik oog in oog met het Rietveld-Schröderhuis. Ik kwam samen met de tijd tot stilstand.

Natuurlijk was ik er al vaker langsgefietst, al ligt het niet echt op een van mijn gangbare routes door de stad. Maar nooit zag ik het huis zoals deze avond. In één keer begreep ik het huis tot in de kern. Een statement in pure volmaaktheid en de belichaming van tijdloosheid. Als een portal; zonder weg terug.

Het luidde voor mij een tijdperk in van onderzoek naar de betekenis van essentialisme, minimalisme, abstractie, functionaliteit, onderhoud, lef, en nog veel meer… Maar waarschijnlijk ’t meest van alles: gematigdheid.

Want ik was vooral geraakt door het formaat van het huis: beheersbaar en precies goed. Zo klein mogelijk en zo groot als noodzakelijk. Grappig genoeg precies even groot als ons eigen huis aan de Amstelstraat: 140m2.

Het huis voelt voor mij als uitnodiging tot volledig loslaten en een uitnodiging tot scheppen en verfijnen. Als je ’t wil zien, verdwijnt het huis juist in haar omgeving in haar contrast met de huizen ernaast en het groen er omheen. Een baken van rust en eenvoud. Een ware tempel.

Het gaf me een ongekende kracht en een boost in zelfvertrouwen. Dit huis heeft voor mij blijkbaar echt iets wezenlijks.

In een tijd – 1924 – die werd gekenmerkt door behoudendheid, men nog helemaal niets gewend was en alles was zoals het altijd al was, bouwde Rietveld precies wat hij nodig achtte. Ondanks de weerstand uit alle hoeken voerde hij onverschrokken zijn plan uit – met zijn minnares aan z’n zijde.

Als het gaat om ’t inrichten van je eigen werk- en leefruimte was hij zijn tijd ver vooruit.

Zelfs bijna 100 jaar later – want al heeft iedereen inmiddels de kans alles te zien – houden we helaas vaak nog angstvallig vast aan normen en trends, denken we veel te weinig na over wat goed is voor jezelf (en je roomies) en laten ons voorliegen door makelaars, aannemers en verkopers. Je blijft ontevreden als je niet op z’n minst je eigen onderzoek leidt. Laat je niets aanpraten, advies is er in principe om in de wind te slaan.

De implicaties van zijn ontwerp zijn er te veel om op te noemen (en uit te werken ;)) maar nu volstaat te zeggen dat ik het Rietveld-Schröderhuis zie als een uitnodiging om halsstarrig te vertrouwen op je eigen visie en je niet af te laten leiden door het oordeel van de GodGanse GoeGemeente Utrecht. No go, and unleash your inner-Rietveld!

Later volgt een post over de binnenkant van het huis, waar ik op 23 september ’21 naar toe ben gegaan. Deze kan natuurlijk niet uitblijven. De verwachtingen die buiten geschept worden, worden binnen ruimschoots waargemaakt. Soms verrassend simpel, soms raadselachtig en bizar. 

Enkele andere woningen op weg naar ’t Rietveld-Schröderhuis…